Stanisław Kiałka - żołnierz i łagiernik

W 58 rocznicę przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową ks. kardynał Henryk Gulbinowicz, arcybiskup metropolita wrocławski odprawił 13 lutego br. uroczystą mszę świętą w Kościele Garnizonowym pw. św. Elżbiety we Wrocławiu. Uczestniczyli w niej członkowie ŚZŻAK i innych organizacji kombatanckich, harcerze, przedstawiciele władz państwowych i samorządowych oraz poczty sztandarowe AK, BCh, NSZ, ZWPOS.

DZIEKAN Śląskiego Okręgu Wojskowego, ks. mjr Józef Kubalewski powitał JE kardynała Henryka Gulbinowicza przypominając obchodzoną niedawno30 rocznicę przyjęcia przez niego sakry biskupiej i 25-lecie objęcia rządów w archidiecezji wrocławskiej. Jubilatowi złożył najserdeczniejsze życzenia wielu łask Bożych i Mocy Ducha Świętego w prowadzeniu ludu dolnośląskiego drogami Chrystusowej Ewangelii.
Ks. dziekan powitał zastępcę kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, min. Jerzego Woźniaka, dowódcę Śląskiego Okręgu Wojskowego, gen. dyw. Adama Rębacza, jego zastępców - gen. bryg. Józefa Rzemienia i gen. bryg. Zbigniewa Jabłońskiego, kompanię reprezentacyjną i orkiestrę reprezentacyjną Śląskiego OW.
Serdeczne słowa skierował do kombatantów, młodzieży harcerskiej i szkolnej, która pragnie być kontynuatorką najlepszych tradycji poprzedniego pokolenia. Dr Janusz Radłowski, żołnierz AK, mówił o 58 rocznicy Armii Krajowej przemianowanej z ZWZ decyzją gen. broni Władysława Sikorskiego, Wodza Naczelnego, premiera rządu. Scalenie AK, BCh, NOW i innych organizacji zbrojnych znacznie podniosło rangę Polskiego Państwa Podziemnego.
Następnie ks. kardynał Henryk Gulbinowicz poświęcił tablicę metalową wmurowaną w ścianę świątyni. Upamiętnia ona postać Stanisława Kiałki. Znajduje się na niej napis:

STANISŁAW KIAŁKA
"JELONEK", "BOLESŁAW"
KWATERMISTRZ OKRĘGU AK WILNO
KAWALER KRZYŻA VIRTUTI MILITARI
WIĘZIEŃ ŁAGRÓW WORKUTY
Wileńscy AK-owcy

W górnej części tablicy jest wizerunek Matki Bożej Ostrobramskiej. Tablicę odsłoniła Wanda Kiałka, żona śp. Stanisława.
Patriotyczną homilię wygłosił ks. dr mjr Jerzy Rasiak, kapelan ZOD ŚZŻAK we Wrocławiu, akcentując zadania wynikające z triady żołnierskiej: Bóg - Honor - Ojczyzna. Poczucie honoru - podkreślił kapelan - powino obowiązywać szerokie kręgi społeczeństwa. Tak było w okresie międzywojennym. Obowiązywały wtedy powszechnie normy moralne wywodzące się z tradycji rycerskiej. Potem przez wiele lat nikt nie mówił o Ojczyźnie. Dlatego wychowanie patriotyczne potrzebne jest w szkole, w rodzinie, dla wychowania w tym duchu kolejnych pokoleń.
PRZYKŁADEM ofiarności i poświęcenia w służbie Rzeczypospolitej może być Stanisław Kiałka. Warto przypomnieć jego postać. Urodził się w 1911 r. w Poznańskiem. Był synem powstańca wielkopolskiego, studiował w Krakowie i Wilnie. We wrześniu 1939 r.znalazł się w szeregach kompanii sanitarnej, walczył pod Lwowem. Uniknął niewoli sowieckiej, wrócił do Wilna i włączył się do działalności niepodległościowej w SZP, ZWZ i AK. Miał pseudonim "Jelonek", "Bolesław". Komenda Okręgu powierzyła mu komórkę legalizacji, wyrabiającą dokumenty chroniące przed aresztowaniem lub deportacją mieszkańców Wileńszczyzny. Prowadził sprawy finansowe Okręgu, organizował służby kwatermistrzowskie - komórki dywersji i egzekutywy, bazę zaopatrzeniową, przerzut broni, punkty produkcji broni itp. Został ranny w czasie walk o Wilno w lipcu 1944 r., uniknął internowania przez Sowietów i nadal działał w konspiracji. W styczniu 1945 r. został aresztowany z grupą żołnierzy AK, osądzony i skazany na 15 lat katorgi i wywieziony do Workuty. Łagiernik Kiałka potrafił w obozowych warunkach Workuty skonstruować rodzaj aparatu fotograficznego i wykonać kilka zdjęć dokumentujących całą potworność życia w sowieckim łagrze, oraz przechować i przywieźć ich negatywy do Polski. Wrócił w grudniu 1956 roku i podjął pracę w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. Niestrudzenie gromadził cenne wspomnienia, relacje, przyczynki dotyczące dziejów Okręgu Wileńskiego AK. Przekazał je Bibliotece ZN im. Ossolińskich we Wrocławiu. Zmarł 30 maja 1980 r. we Wrocławiu. Odznaczony został Krzyżem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem AK, Krzyżem Partyzanckim i innymi.

Jan PALUCHNIAK