Memoriał Generał Marii Wittek

Drogie Kombatantki i Kombatanci,
Szanowne Członkinie i Członkowie Koła Przyjaciół Memoriału!
 

Zdrowych i pogodnych
Świąt Bożego Narodzenia
oraz szczęśliwego Nowego Roku
Współpracownikom Memoriału
                                                                     - składa jego Zarząd

1. Pięciolecie Memoriału.
17 listopada minęła piąta rocznica powstania inicjatywy społecznej, jaką jest Memoriał Generał Marii Wittek. Skłania to do podsumowań, a w ich konsekwencji do przedstawienia dalszego planu działania Memoriału. W pierwszym naszym Komunikacie jako główne zadania postawiliśmy sobie:
inicjowanie, wspomaganie i publikowanie opracowań naukowych i popularnonaukowych nt. wojennej służby Polek, poprzez ich skoordynowanie, wyróżnienie i nagradzanie,
gromadzenie i opracowywanie dokumentacji tej służby w sprawnie działających archiwach WSK,
organizowanie przedstawicielstw Memoriału w różnych miejscowościach i środowiskach kombatanckich dla koordynacji współpracy archiwalnej i wydawniczej,
zachęcanie Kombatantek wszystkich formacji do przekazania indywidualnej wiedzy przez dostarczanie rzetelnych relacji i posiadanych dokumentów o ich służbie.
Z perspektywy pięciu lat z dumą możemy powiedzieć, że wytrwale i skutecznie realizujemy te zadania. Bo przecież w okresie tym udało nam się zgromadzić blisko 3 tys. relacji na temat wojennej służby kobiet, wydać 7 publikacji o charakterze naukowym i popularnonaukowym poświęconym wojennej służbie kobiet, a kilka następnych publikacji jest w przygotowaniu (patrz pkt. 3). Ponadto udało nam się zmobilizować do współpracy 290 osób, które weszły do grona Przyjaciół Memoriału. Dzięki temu Memoriał posiada swoje przedstawicielstwa w wielu miastach w Kraju, a w kilku z nich nasze przedstawicielki pełnią stałe dyżury
(Kraków: Polska Akademia Umiejętności, ul. Sławkowska 17, pok. 26, pn. 14⁰⁰-15⁰⁰;
Warszawa: ul. Koszykowa 82 b, pt. 12⁰⁰-14⁰⁰).
To wszystko nie udałoby się nam bez aktywnego współdziałania z naszym archiwum wielu członkiń Memoriału, które bezinteresownie z dużym zaangażowaniem i poczuciem obowiązku, zgodnie z podpisanym przez siebie zgłoszeniem do Koła Przyjaciół Memoriału podjęły trud gromadzenia relacji, sporządzania kart informacyjnych, pozyskiwania nowych współpracowników i niejednokrotnie wspierających naszą działalność również finansowo. Dlatego też w tym miejscu pragniemy podziękować WSZYSTKIM, którzy są w gronie tych osób oraz zachęcić tymi słowami do współpracy również innych Członków Memoriału. Przyślijcie Panie chociaż własne relacje i relacje swoich bliskich. Wasza pomoc jest nam niezbędna. Potrzebna jest również następnym pokoleniom, tak z uwagi na ocalenie od zapomnienia historii kobiet, które ofiarnie walczyły na wszystkich frontach II wojny światowej jak i ze względu na przykład pracy społecznej, której tak bardzo brakuje w nowej polskiej rzeczywistości. Aby przybliżyć naszą pracę i pokazać sens funkcjonowania Memoriału zamieszczamy poniżej krótkie sprawozdanie z naszej tegorocznej działalności.
2. Rok 2001 - sprawozdanie
Maj, Warszawa - tygodniowy cykl spotkań p. prof. Elżbiety Zawackiej i przedstawicielek Zarządu Memoriału z członkiniami i sympatykami Memoriału. Spotkania zostały zakończone uroczystą promocją książek Fundacji, a co za tym idzie, również i promocją serii Służba Polek na frontach II wojny światowej.
Czerwiec, Zielona Góra - XI Zlot ,,Riazańczyków", w którym wzięła udział m.in. nasza przedstawicielka Anna Rojewska
Czerwiec, Wrocław - spotkania p. Anny Rojewskiej z członkiniami Memoriału (spotkania są kontynuacją spotkań prowadzonych od trzech lat)
Lipiec, Józefów k. Warszawy - odsłonięcie Pomnika Łączniczek, którego powstanie zainicjowała p. Eugenia Szymczak. Memoriał reprezentowały: Izabela Kuczyńska, Irena Makowska (Warszawa) i Irena Trafikowska (Wrocław).
Wrzesień, Międzyzdroje - XIX Zjazd Żołnierzy Kresowych, w którym reprezentowała nas Anna Rojewska
Wrzesień, Gliwice - spotkania p. Anny Rojewskiej z członkiniami Memoriału
Październik, Sztokholm - obchody 60 rocznicy powstania Pomocniczej Służby Kobiet w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, organizatorami uroczystości było Stowarzyszenie Polek w Szwecji. Memoriał był reprezentowany przez Katarzynę Minczykowską i Krystynę Wojtowicz. Ostatnia z Pań wygłosiła referat na temat PSK. Ponadto nasze archiwum było współorganizatorem wystawy towarzyszącej spotkaniom (wyjazd był finansowany przez Instytut Polski w Sztokholmie oraz przez p. Marylę Sobocińską).
Listopad, Toruń - XI sesja naukowa Fundacji (Struktury terenowe Delegatury Rządu RP na Kraj), na której członek Koła Przyjaciół Memoriału p. Janusz Łopuszański przedstawił sylwetkę Wandy Modlibowskiej - pracownika Delegatury Rządu RP na Kraj. Ponadto p. Janina Kurowska przekazała dla archiwum od Barbary i Stanisława Eustachiewiczów list gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego oraz list Stanisława Broniewskiego, ps. ,,Orsza". Po konferencji członkowie Koła Przyjaciół Memoriału spotkali się w siedzibie Fundacji.
Warto też zaznaczyć, że w bieżącym roku zbiory Archiwum WSK wzbogaciły się o 589 teczek kobiet-żołnierzy. Przy czym 150 relacji zostało przekazanych przez p. Irenę Królikowską, 140 przez pp. Ewę Krasnowolską i Irenę Makowską, 90 przez p. Izabelę Kuczyńską, ok. 40 przez p. Krystynę Wojtowicz oraz przez p. Włodzimierza Koperkiewicza, 90 relacji i notek biograficznych przekazanych przez p. Annę Dyrlacz, zaś ok. kilkadziesiąt to indywidualne relacje przekazane bezpośrednio przez relatorki lub ich rodziny. Systematycznie też wpływają do archiwum karty informacyjne od ww. oraz od p. Anny Koźmińskiej-Kubarskiej, p. Zenobii Kotowicz, a także od pp. Krystyny Bartosik, Wacławy Kamieńskiej i Krystyny Karolińskiej z Komisji Historycznej w Piotrkowie Trybunalskim, które ponadto przysłały szereg innych materiałów, w tym relacji, na temat wojennej służby kobiet. Poza tym do archiwum wpłynęło też 20 relacji przekazanych przez ŚZŻAK Okręg Warszawa. Cieszy nas też, że napływają materiały z terenów dotychczas mniej aktywnych, takich jak Białystok, gdzie niestrudzenie działają pp. Julia i Czesław Hakke czy też Radom-Kielce, gdzie z dużym zaangażowaniem pracuje p. Maria Rudzińska. Przybywa nam też, choć wciąż jest ich za mało, relacji z organizacji konspiracyjnych poza AK - tu pragniemy podziękować Związkowi Żołnierzy NSZ Zarządów Okręgów w Lublinie i Łomży, których członkowie w bieżącym roku przekazali blisko 30 relacji.
Dziękujemy również wszystkim tym, których tu nie wymieniliśmy, a którzy przysyłają do nas materiały. Państwa pomoc jest nam bardzo potrzebna.
3. Plany na przyszłość.
Podstawowym i w zasadzie jedynym planem działania Memoriału jest realizacja zadań postawionych na początku jego funkcjonowania. Cel ten będziemy realizować poprzez dalsze prowadzenie badań naukowych poświęconych wojennej służbie kobiet, a co za tym idzie również poprzez dalszą kontynuację serii wydawniczej Służby Polek. I tak w ciągu najbliższego roku zamierzamy opublikować Sylwetki wybitnych kobiet-żołnierzy, zaś w latach następnych wydamy Kobiety odznaczone Orderem Virtuti Militari, Dokumenty WSK, a być może i Album Wojennej Służby Kobiet oraz Relacje kobiet-żołnierzy. W tym celu też nieustannie będziemy gromadzić i opracowywać materiały dotyczące wojennej służby kobiet. W najbliższym roku zamierzamy także zorganizować kolejną, już trzecią sesję popularnonaukową na temat Wojennej Służby Kobiet. W styczniu wystosujemy do zainteresowanych ,,list przewodni" z prośbą o przygotowanie referatów. Już teraz jednak, apelujemy do wszystkich członków Memoriału o zastanowienie się nad możliwością napisania chociaż krótkiego komunikatu na temat wojennej służby Polek. Nie obawiajcie się Państwo, że tekstów będzie za dużo. Nawet w przypadku wielu artykułów wszystkie zostaną opublikowane.
4. Odeszli od nas.
W ciągu pięcioletniej działalności Memoriału kilkanaście osób spośród naszych współpracowników odeszło na wieczną wartę. W tym miejscu pragniemy oddać im hołd. Wśród nich byli:
LEOKADIA BARAN, z d. Nowakowska, ps. ,,Ciocia" (1914-2000), łączniczka AK Radom-Kielce, Obwód Sandomierz; członkinią Koła Przyjaciół Memoriału była od 1997 r.
JÓZEFA BŁASZCZYSZYN, z d. Albert (1911-2000), por., żołnierz 316 Kompanii Transportowej PSK 2 Korpusu PSZ na Zachodzie, pełniła funkcję kwatermistrza; członkinią Koła Przyjaciół Memoriału była od 1998 r. (do zbiorów archiwum przekazała wiele cennych eksponatów muzealnych).
MARIA GRZĘDZIELSKA, ps. ,,Florian", ,,Monika" (1906-2000), instruktorka PWK, żołnierz AK Lwów. Sekretarka szefa Oddziału V Łączności Operacyjnej Sztabu Komendy Obszaru, i zastępczyni referentki WSK KO Lwów do spraw łączności; członkinią Koła Przyjaciół Memoriału była od 1998 r.
ROMANA IŻYCKA-SOJA (1919-1999), instruktorka PWK, we wrześniu 1939 r. łączniczka  polowa VI DAP 1 Lwów,  łączniczka i sekretarka Szefa WSK Obszaru Lwów Wandy Jamiołkowskiej;  członkinią Koła Przyjaciół Memoriału była od 1997 r.
JAN JACKOWSKI, ps. ,,Jacek" (1914-2000), mjr AK, uczestnik dywersji pozafrontowej na Śląsku, członek OOB, kurier Wydziału Łączności Zagranicznej KG AK ,,Zagroda", członek organizacji NIE, Kawaler Orderu Virtuti Militari; członkiem Koła Przyjaciół Memoriału był od 1998 r.
  HELENA KOBERNICKA, ps. ,,Iskra", ,,Jana" (1905-2000), kpt. AK; instruktorka PWK, żołnierz września 1939 r., kierowniczka referatu WSK Okręg Lwów; członkinią Koła Przyjaciół Memoriału była od 1998 r.
DANUTA KRZESZEWSKA, z d. Hablińska, ps. ,,Anna" (1922-2001), harcerka, od listopada 1939 r. w Pogotowiu Wojennym Harcerek, później w Szarych Szeregach w Krakowie, w 1942 r. zaprzysiężona do AK, prowadziła lokal kontaktowy i zajmowała się kolportażem prasy konspiracyjnej na terenie Krakowa; członkinią Koła Przyjaciół Memoriału była od 2000 r.
BARBARA PARFIENOWICZ, z d. Krok-Paszkowska, ps. ,,Sylwia" (1923-2001), harcerka, żołnierz września 1939 w Warszawie, później AK Warszawa, zwierzchniczka sanitariuszek i łączniczek, żołnierz Powstania Warszawskiego; członkinią Koła Przyjaciół Memoriału była od 1997 r.
ANIELA PATKOWSKA, z d. Górna, I v. Prusakowa, ps. ,,Ala" (1917-2000), sanitariuszka w obronie Lwowa 1939 r., łączniczka i sanitariuszka AK Warszawa; członkinią Koła Przyjaciół Memoriału była od 1998 r.
TERESA PREKEROWA, zmarła w 1998 r., żołnierz AK Warszawa; członkinią Koła Przyjaciół Memoriału była od 1997 r.
MARIA STOPIEŃ (1914-1998), instruktorka PWK, kurierka z Żubrów Wileńskich do Francji, świetliczarka PCK we Francji i w Szkocji, podoficer służby meteorologicznej PLSK; członkinią Koła Przyjaciół Memoriału była od 1997 r.
MARIA TEODOROWICZ, z d. Roch, ps. ,,Wanda" (1912-2001), por., żołnierz AK Okręgu Kraków, prowadziła tajne nauczanie, od 1944 r. pracowała z dowództwem 116 pułku piechoty AK, była zastępczynią komendantki plutonu WSK; członkinią Koła Przyjaciół Memoriału była od 1999 r.
JANINA (JOHANNA) WALENTYNOWICZ, z d. Schaddach, ps. ,,Czarny Motyl" (1923-1999) łączniczka PAP Toruń; wieloletnia współpracowniczka Fundacji, do Koła Przyjaciół Memoriału oficjalnie należała od 1997 r., faktycznie jednak współpracowniczką Memoriału była od dnia jego powstania
MARIA WOLAŃSKA, z d. Pałaszewska (1923-2001), harcerka, żołnierz LWP, służbę pełniła w Kompanii Fizylierek 2 Dyw. Piechoty im. H. Dąbrowskiego, była pielęgniarką i instruktorką sanitarną; członkinią Koła Przyjaciół Memoriału była od 1999 r.
CELINA ZAWODZIŃSKA, ps. ,,Cela" (1916-1999), instruktorka PWK, żołnierz AK, prowadziła w Krakowie lokal kontaktowy ,,Zagrody" (Wydział Łączności Zagranicznej KG AK); członkinią Koła Przyjaciół Memoriału była od 1998 r.
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.

powrót do : str. głównej  | spisu treści--