Janusz Hrybacz - "Zawisza"
Karta dziejów wileńskiej
i nowogródzkiej Armii Krajowej
Miedniki - Kaługa - Lasy podmoskiewskie
361 zapasowy pułk piechoty Armii Czerwonej
II Część
K A Ł U G A
Pierwsze wzmianki o Kałudze można znaleźć w
pismach Wielkiego Księcia Litwy O l g i e r d a , gdzie w 1371
r. nadmienia się, że miasto jest czasowo w rękach Litwy (w 1971 r. obchodzono
600-lecie miasta).
W XIV w. wchodzi w skład udzielnego księstwa
Możajskiego. Kroniki wskazują na kilkakrotne zmiany miejsca położenia miasta,
wskutek wrogich napaści, pożarów i epidemii. Stanowi ona pograniczny bastion
dla obrony południowo - zachodnich granic Starej Rusi przed Litwinami,
Polakami, a później krymskimi Tatarami. W XV w. za ojca Iwana III - Wasyla
Ciemnego - Kaługa jest częścią składową księstwa Moskiewskiego. Iwan III
przekazał miasto swemu synowi Simeonowi i w okresie 13 lat (1505 - 1518
) jest ona niezależna od Moskwy - stanowi samodzielne, udzielne księstwo
kałuskie. W XVI w. do Kaługi przybył Iwan Groźny jako główno dowodzący
wojskami w pochodzie przeciw Tatarom. W pocz. XVII w. Kaługa była centrum
powstania chłopskiego pod przywództwem Iwana Bołotnikowa. W latach 1609
- 1610 Dymitr Samozwaniec II grał tu rolę " kałuskiego carewicza ", zachowane
komnaty z XVII w. są błędnie nazywane " domem Maryny Mniszkównej". Podmiejski
las sosnowy - tzw. Tuszyński Bór, wskazuje się jako miejsce morderstwa
Samozwańca przez jego poplecznika kniazia nogajskiego Apasłuna Urysowa,
po nieudanej próbie opanowania Moskwy przez Samozwańca. Później Kaługa
połączyła się w walce z interwentami. Miasto padało często pastwą pożarów.
W 1622 r. pożar strawił starą warownię, której już nie odbudowano, wzniesiono
nową, w innym miejscu. W drugiej połowie XVII w. powstaje kałuski Kreml
z 12-ma wieżami, spłonął w końcu tegoż wieku, również już nie odbudowany.
W kampanii napoleońskiej
w 1812 r. Kaługa była głównym ośrodkiem formowania rosyjskiej armii i jej
zaopatrzenia.4)
W czasach carskich Kaługa jest miejscem zsyłki:
na rozkaz Repnina, ambasadora Rosji w Warszawie (1764 - 69 ), aresztowano
i wywieziono do Kaługi czterech posłów Sejmu polskiego: biskupa krakowskiego
Kajetana Sołtyka, po powrocie do kraju w 1772 r. zdradzał objawy obłąkania
,biskupa kijowskiego Józefa Załuskiego , hetmana polnego Wacława
Rzewuskiego i jego syna Seweryna, który później, związał się z Branickim,
w 1792 r. przystąpił do konfederacji targowickiej5).
Później byli tu zesłani : chan Szagin Girej(1786
- 87); sułtan Małej Kirgiskiej Ordy - Arigazi-Abduł-Azis, po 10 latach
tutaj zmarł; działacze komunistyczni - A.W.Łunaczarski, Dobrochotow i inni;
w latach 1914-15 był zesłany założyciel komunistycznej partii Turcji -
Mustafa Subchi, uciekł on z sułtańskiej Turcji6).
Specjalne wydanie wojskowe na Rosję ? Berlin 1941 r, dla niemieckich wojsk inwazyjnych9).
powrót do : str.głównej | spisu treści witryny | spisu treści ,,Karty...'' |